Afganistan’da yönetimin Taliban’a geçmesiyle, ekonomik koşulların altında ezilen halkın durumu günden güne kötüleşiyor.
Halkın bir kesimi verilen yaşam mücadelesinde çareyi dilencilikte bulurken, bir kesimi ise çocuklarını satmaya başladı.
Ülkenin batısında bulunan Badgis vilayetinin merkez ilçesi Kale-i Nev’e 8 kilometre mesafedeki bölgede onlarca aile, açlık ve fakirlik nedeniyle yırtılmış ve yıpranmış çadırların olduğu bir kampta yaşamak zorunda kaldı.
İÇME SUYU İHTİYACI DERELERDEN KARŞILANIYOR
Söz konusu kampta, elektrik, su ve kanalizasyon gibi altyapı hizmeti bulunmazken, akşamları ateş yakarak ısınan ve çadırlarını aydınlatan aileler, içme suyunu ise çevredeki derelerden sağlamaya başladı.
Kampta yaşamak zorun olan Muhammedi ve Şahid aileleri, günlük yiyecek ekmeklerini dahi karşılayamadıklarını, kış aylarının yaklaşmasıyla şartlarının daha da kötüleşeceğini, uluslararası kuruluşlardan yardım beklediklerini ve fakirlikten biraz da olsa kurtulmak için çocuklarını satmak istediklerini belirtti.
İYİ BİR GELECEK İHTİMALİ İÇİN ÇOCUKLAR SATILIYOR
Aileler, böylece çocukların daha iyi bir geleceğe sahip olma ihtimali olduğunu ifade ediyor.
Ülkede satışa çıkarılan çocuklara genelde iki kesim talip oluyor.
İlk kesim olan çocuğu olmayan aileler, kız-erkek çocukları evlat edinmek için satın alıyor.
ERKEĞİN YAŞI ÖNEMSENMİYOR
Diğer kesim ise kız çocuklarını evlenmek amacıyla satın alıyor. Bu durumda alan erkeğin yaşı önemsenmiyor.
TALİBAN İLE ULUSLARARASI YARDIMLAR KESİLDİ
Eski hükümet devrilmeden önce kampın uluslararası yardım kuruluşları tarafından desteklendiğini belirten aileler, Taliban’ın ülke yönetimini devralmasının ardından bu yardımların da kesildiğini ifade etti.
Geçim derdine düşen birçok aile, çocuklarını satmaya yöneldi.
Bu çocuklardan biri de 16 yaşındaki Necibe Muhammedi.
Babası Gülcan’ı 47 yaşındayken mide kanseri nedeniyle 2 yıl önce kaybeden Necibe’nin ailesine şu an işsiz olan amca Muhammedi bakıyor.
Necibe, annesi Mestane (38), erkek kardeşleri Abdulsamed (8), Razık (6) ve kız kardeşi Melike (4) ile amcası Gül Ahmed (56), eşi ve kızı Zermine (9) kampta bulunan bir çadırda yaşıyor.
Anne Mestane ise dilencilik yaparak geçimini sağlıyor.
550 DOLARA SATIŞA ÇIKARILDI
Necibe, eğitim almak ve ileride bir meslek sahibi olmak istiyor ancak ailesinin geçimini sağlamak için 50 bin afganiye (yaklaşık 550 dolar) satışa çıkarıldı.
Amca Gül Ahmed Muhammedi, Necibe’yi satarken kişi ayrımı yapmadığını, ancak Necibe’yi onunla evlenecek bir kişinin satın almasını arzuladığını ifade etti.
Böylece Necibe’nin evlenmiş ve “hayatını kurtarmış” olacağına inandığı belirtti.
Muhammedi, kardeşi ve Necibe’nin babası Gülcan, önceden çiftlik ve tarlalarda yevmiye ile çalışırken, Taliban ve önceki hükümet arasında artan çatışmalar ve kuraklık nedeniyle işlerini kaybettiklerini, 4 yıl önce şu an yaşadıkları kampa yerleştiklerini belirtti.
“AÇLIK NEDENİYLE SATIŞA ÇIKARDIM BAŞKA ÇAREM YOK”
Amca Gül Muhammedi uluslararası yardım kuruluşlarının kendilerine yardım göndermesini istediklerini ifade etti.
İki yıl önce yine açlık ve fakirlik nedeniyle o zaman 12 yaşında olan kızı Rahime’yi sattığını ve alan kişinin onunla evlendiğini belirten amca Muhammedi, aynı şekilde Necibe’yi de satmak istediğini söyledi.
Muhammedi, konu ile ilgili şu ifadeleri kullandı:
“Açlık nedeniyle mecburen Necibe’yi satışa çıkardım. Çünkü başka çarem yok. Eğer durum böyle devam ederse küçük yaştaki diğer kızımı da satışa çıkaracağım. Necibe’nin annesi sabahtan akşama kadar pazarda dilencilik yapıyor. Biz de istiyoruz Necibe eğitim alsa, okusa ve gelecekte bir doktor olsa ama maalesef bu durumumuzdan kaygılıyız.
“KURU EKMEĞİ DAHİ BULAMIYORUZ”
Eğer durum böyle devam ederse bizim gibi birçok aile daha çocuklarını satışa çıkarabilir. Hatta akşam yiyeceğim kuru ekmeği dahi bulamıyoruz. Çalışmak için iş yok, nereden bulacağız parayı.”
“BÜYÜK KIZLARIMIZI SATMAYA MECBURUZ”
Muhammedi, çevresindeki bazı kişilerin kendisini Necibe’yi “ucuza satıyor” diye eleştirdiğini belirterek, “Ailemin açlık ve ölümden kurtulması için büyük kızlarımızı satmaya mecburuz.” dedi.
“ŞU ANA KADAR HİÇBİR ARZUM GERÇEKKLEŞMEDİ”
Okuyup doktor ya da öğretmen olmak istediğini kaydeden Necibe, büyüyünce kendileri gibi yerinden olan fakir ailelere yardım etmek istediğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Şu ana kadar hiçbir arzum gerçekleşmedi. Okula gidip eğitim almak ve gelecekte de insanlara hizmet etmek istiyorum. Ancak fakirlik ve darlık ailemizi maalesef beni satmaya mecbur bıraktı.”
Geleceği hakkında iyimser olmadığını vurgulayan Necibe, satılmaması için uluslararası kurumlara kendilerine yardım etmesi çağırısı yaptı.
HASTANEYE GÖTÜREMEDİKLERİ ÇOCUĞUNUN HASTALIĞINI ÖĞRENEMEDİ
Şahid ailesinden çadırda yaşayanve 4 yıl öncesine kadar seyyar satıcılık yaparak geçimini sağlayan baba Muhammed Arif Şahid (58), eşi ve çocukları Muhammed Akif (12), Nuriye (10), Meryem (8), Şükriye (5), İhsan (1,5) ile kampa yerleştiklerini belirtti.
Şahid, yaşlandığını ve bu işi yapacak gücünün kalmadığını belirtti.
Baba Şahid, 12 yaşındaki Muhammed Akif’in sürekli hasta ve yatakta olduğunu söyledi.
Şahid, çocuğun vücudunun sürekli şiştiğini ancak tanı ve tedavi için hastaneye götürecek paraları olmadığını, bu nedenle oğlunda hangi hastalığın olduğunu bilmediklerini söyledi.
“ÇOCUKLARIMIN ELİMDEN GİTMESİNİ ASLA İSTEMİYORUM”
Şahid, çocuklarına bakacak imkanı olmadığını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Muhammed Akif adında bir erkek çocuğum evde hasta yatıyor. Onu besleyecek gıda ve tedavi edecek param bile yok. Ben ne yapabilirim çaresiz ve her yerden elim kesilmiş durumdayım. Allah bana yardım ederse çocuklarımın elimden gitmesini asla istemiyorum. Bir yandan kış geldi, havalar soğumaya başladı. Yakacak kömür odun bile bulamıyoruz. Dün akşam komşulardan iki parça ekmeği dilencilik yaparak aldım ve getirdim çocuklarıma yedirdim.”
“ÇOĞU ZAMAN YEMEK YİYEMEDEN GÜN GEÇİRİYORUZ”
Baba Şahid, çocuklarını çok sevdiğini ancak onları satmaya mecbur olduğunu söyleyerek, kampta başka ailelerin de kendileri ile aynı kaderi paylaştığını aktardı.
Taliban yetkililerinin kampa geldiğini ancak şu ana kadar kimseden yardım görmediklerini belirten baba Şahid, “Kimse mecbur olmazsa kendi çocuğunu satmak istemez. Ancak açlık nedeniyle mecbur kalır insan. Ben yaşlı olduğum için çalışamıyorum. Ayrıca çalışmak için iş de yok şu an. Çoğu zaman yemek yiyemeden gün geçiriyoruz.” dedi.
“ÇOCUKLARIM AÇLIKTAN ÖLMESİN YETER”
Şahid, çocukları Nuriye (10), Meryem (8), Şükriye (5) ve İhsan’ı (1,5) kişi başı 150 dolardan satmak istediğini söyledi. Uluslararası kurumlardan yardım talep eden Şahid, “Komşularımın bile yiyecek bir şeyi yok en azından onlarda olsa da çocuklarımı doyuracak kadar onlardan alsak. Çocuklarımı yurt dışına bile götürmek isterlerse satacağım. Yeter ki bir şeyler alabilecek paramız olsun. Çocuklarım açlıktan ölmesin yeter.” diye konuştu.
HALK AÇLIK İLE KARŞI KARŞIYA
Taliban ile önceki hükümet güçleri arasında yaz aylarında tırmanan çatışmalar ve Taliban’ın ülkeye hakim olma sürecinde ülke ekonomisi büyük zarar görmüş, birçok iş yeri faaliyetlerini durdurmak zorunda kalmıştı.
Taliban’ın başkent Kabil’i kontrol etmesinin ardından uluslararası yardım kuruluşlarının çoğu ülkeden ayrılmıştı ve Afganistan’a verilen yardımlar da kesilmişti.
GIDA KRİZİNİN DERİNLEŞECEĞİ ÖNGÖRÜLÜYOR
BM başta olmak üzere uluslararası toplum, şu an ülkede gıda temininde yaşanan sorunlara dikkati çekiyor. Yaklaşan kış aylarında yaşanması beklenen gıda kıtlığı krizinin derinleşeceği öngörülüyor.
BM verilerine göre, Afganistan’da, gelecek kış aylarında nüfusun yarısından fazlasına tekabül eden 22,8 milyon kişinin ciddi anlamda gıda sıkıntısı yaşayacağı tahmin ediliyor.