Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Kırgızistan ile Türkiye’nin ticaret hacminin bu yılın 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 78 artarak 508 milyon dolar seviyesine ulaştığını bildirdi.
Oktay, Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te Karma Ekonomik Komisyon 10. Dönem Toplantısı kapsamında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından düzenlenen Kırgızistan-Türkiye İş Forumu’nda yaptığı konuşmada, ülkeler arasındaki tarihi bağları güçlendirerek geleceğe aktarmak ve iki ülke Cumhurbaşkanlarının başlattığı ikili ilişkilerin yeniden yükseliş ivmesini iş birlikleri ile taçlandırmak üzere Kırgızistan’a geldiklerini aktardı.
“İki ülke arasındaki dostane ilişkilerin gerek sizler gibi iş insanlarımızın yatırımlarıyla gerek kurumlarımız arasındaki iş birlikleri ile her geçen gün daha da güçleneceğine ve üçüncü ülkeleri de kapsayacak şekilde bölgesel kazanımlara vesile olacağına yürekten inanıyorum. Türkiye, kardeş Kırgızistan’ın kendi ayakları üzerinde duran, bağımsız, istikrarlı ve müreffeh bir ülke olma çabalarını her zaman desteklemiştir, desteklemeye de devam etmektedir. Orta Asya ülkeleri arasında Dünya Ticaret Örgütü üyesi ilk devlet olan Kırgızistan, uygulamaya geçirdiği reformlar ile uluslararası ticarete entegrasyon vizyonunu güçlü şekilde ortaya koymaktadır. 11 Nisan’da gerçekleşen referandum ile Kırgızistan halkının büyük çoğunluğunun desteği ile parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesi de istikrar yönünde önemli bir adım olmuştur. Kırgızistan’da yeni kurulan kabinede bir Yatırımlar Bakanlığı ihdas edilmesi ve yatırımcılarımızın korunacağı yönündeki irade, iş insanlarımızı cesaretlendirmektedir. İnanıyorum ki tüm reformlar ülkelerimiz arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilere de yansıyacak, daha etkin iş birlikleri yapmamızı sağlayacaktır.”
“Kırgızistan ile ticaret hacmimiz 509 milyon dolar olmuştur”
Türkiye’nin Kırgızistan’daki yatırımları üçüncü ülkeler üzerinden yapılanlar dahil edildiğinde 1 milyar doları aştığını ve Kırgızistan’da faaliyet gösteren Türk şirketi sayısının 300’ü aştığını vurgulayan Oktay, “Mevcut resme baktığımızda Kırgızistan ile ticaret hacmimiz 2020 yılında 509 milyon dolar olmuştur.” dedi. Oktay, şöyle devam etti:
“2021 yılının 8 ayında ise 2020 yılının aynı dönemine göre yüzde 78 oranında artarak 508 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Kırgızistan’ın ülkemizdeki yatırımları ise 27 milyon dolar seviyesindedir ve 239 Kırgız sermayeli şirket Türkiye’de faaliyet göstermektedir. Bu rakamların bizim dostluğumuzu, soydaşlık bağlarımızı yansıttığını söylemek ve bu seviyeleri kabullenmek mümkün değil. İlk etapta belirlediğimiz 1 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi dahi aslında sahip olduğumuz potansiyelin çok çok altındadır. Ticari ilişkilerimiz tekstil, demir-çelik ürünleri, lojistik, makine ve tarım ürünleri gibi kalemlerin ötesine geçerek enerji, maden, savunma sanayi ve teknoloji ürünleri gibi alanlara yayılmaya müsaittir. İnşaat sektörü de değerlendirilebilecek büyük bir potansiyele sahiptir. Müteahhitlik firmalarımızın özellikle enerji hattı alanlarında uluslararası tecrübelerini alt ve üstyapı projeleri kapsamında Kırgızistan ile paylaşmasından memnuniyet duyuyoruz. Bundan sonra da Kırgızistan’da tarım, enerji, sanayi, ulaştırma, lojistik, akılı şehirler ve iletişim gibi kalkınma planı kapsamında desteklenen alanlarda siz kıymetli iş insanlarımızın Kırgızistan’ın kalkınmasına katkı sağlamaya devam edeceğinize inanıyorum. Özellikle hidroelektrik alanında, başta Suusamyr Kökömeren ve Ala Buka HES Zincir İnşaatları olmak üzere, yaklaşık 20 milyar dolar değerindeki HES projeleri, Kamu-Özel Ortaklığı veya Yap-İşlet-Devret Modeli ile Türk iş insanlarımız tarafından değerlendirilebilir.”
“Türkiye- Kırgızistan ilişkilerini yükseltecek tüm iş insanlarının önünü açmaya devam edeceğiz”
Türk firmalarının pek çok alanda aktif rol almak üzere istekli olduğunu Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı Ulukbek Maripov ile yapılan baş başa görüşmede de dile getirdiğinin altını çizen Oktay, Kırgızistan ekonomisine ciddi katma değer sağlayacak tüm projelerin yakinen takipçisi olacağını aktardı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Türk müteahhitlik firmalarınca bugüne kadar üstlenilen 902 milyon dolar değerinde 75 projenin artarak Kırgızistan’a katkı olarak dönmesini arzu ediyoruz. İş insanlarımızın maruz kaldığı izin süreçlerinin uzaması, gümrükte karşılaşılan sorunlar ve referans ürün fiyatlarının yüksekliği gibi pek çok sektörün yaşadığı ortak sorunların bilincindeyiz ve Kırgızistan Hükümetinin iş yapma kolaylığı sağlamak için elinden geleni yapacağına inancımız tamdır. Biz de yatırım teşvik sistemlerimizle, dijital işlem kolaylıklarıyla ve kazan-kazan yaklaşımımızla Türkiye- Kırgızistan ilişkilerini yükseltecek tüm iş insanlarının önünü açmaya devam edeceğiz. Günümüzde teknolojiye ve hayatı kolaylaştıran dijital fikirlere yapılan yatırımlar konvansiyonel iş modellerinden katbekat fazla getiri sağlamaktadır. Teknoloji odaklı iş birlikleri, siz kıymetli iş insanlarımıza yüksek potansiyelli fırsatlar sunmaktadır. Ben iki ülkenin iş insanlarını, sizleri, özellikle dijital platformlara yönelik yatırımlarda yeni ortaklıklar kurmaya ve geleceğin teknolojilerini birlikte üretmeye davet ediyorum.
Kırgızistan’daki kalkınma odaklı akıllı şehirler perspektifi ve dijital dönüşüm adımları, savunma sanayisinden sağlık teknolojilerine kadar Türk firmalarının sahip olduğu vizyon ve ‘know how’ ile desteklendiği takdirde Kırgızistan’da hızlı şekilde altyapı dönüşümü sağlanabilir. Teknoparklarımızla, organize sanayi bölgelerimizle ve sanayide dijital dönüşüm sürecine ilişkin desteklerle sahip olduğumuz tecrübeyi Kırgızistan’a aktarabilir; kardeşliğimizi ortak startuplar ile perçinleyebiliriz. Kırgız atasözümüzün ifade ettiği gibi ‘Sözünle değil yaptığınla anılırsın.’ Sizlerden Türkiye Kırgızistan ilişkilerinin ivme kazandığı bu dönemi en iyi şekilde değerlendirmenizi ve ticaret hacmimizi hedeflenen 1 milyar dolar seviyesinin üzerine taşımak için pek çok farklı alanda girişimde bulunmanızı bekliyoruz. Bilişimden hava teknolojilerine, otomotivden tarım teknolojilerine pek çok yeni alanda ilk işbirliklerine imza atmanızı, böyle tarihi işbirlikleri kurarken safları da sıkı tutmanızı arzu ediyoruz. İnsani, kültürel ve siyasi iş birlikleriyle desteklenmeyen ticari ilişkiler zamanla gücünü kaybeder. Biz de bu anlayışla sadece ticari olarak değil eğitimden kalkınmaya, kültürden turizme kadar her alanda iş birliğimizi derinleştirmeye devam edeceğiz.”
“FETÖ denilen hain terör şebekesini iş dünyası örgütlerinizden uzak tutun”
Konuşmasının son bölümünde Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile ilgili uyarılarda da bulunan Oktay, “FETÖ denilen hain terör şebekesini işinizden, iş yerinizden ve iş dünyası örgütlerinizden uzak tutun. Örgüt faaliyetlerini sivil toplum kılıfıyla ya da eğitim-kültür çalışmaları kisvesi altında maskelemeleri sizleri yanıltmasın. Girdiği her topluluğu içten içe çürüten hain FETÖ’nün sizleri istismar edip emeklerinizi zayi etmesine, bereketinizi kaçırmasına ve aranıza fitne tohumları ekmesine daha fazla müsaade etmeyeceğinize inanıyoruz.”
Oktay, FETÖ’nün sinsi bir terör örgütü olduğunu, sadece Türkiye değil varlık gösterdiği her ülke için ciddi bir tehdit oluşturduğunu ve palazlandığı her ülkenin başına bela olduğunu sözlerine ekledi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Cebrail Karabulut