Mert İnan –  Doğu ve Güneydoğu’da uzun yıllar görev yapan eski Şırnak Terörle Mücadele Şube Müdürü Hacı Murat Dinçer, “Bugün Meksika’daki bir kartelin lideri, Suriye’deki terör gruplarının elebaşlarına mektup yazarak ‘Rota ve işleyişe karışma’ şeklinde uyarı gönderebiliyor. Kokain ve eroin kaçakçılığında PKK ve DAEŞ’in içinde olduğu yeni bir rota söz konusu. İnsanlar, dizilerde Meksikalı kartelleri görüyorlar. Bunlar senaryo değil gerçek. Zehir piyasasını elinde tutan karteller, hükümet kurup, hükümet yıkan kişiler” diyor.

Uyuşturucu simsarlarının faaliyet sahası olarak seçtikleri rotaların neredeyse tamamı, coğrafi konumu nedeniyle Türkiye’yi de kapsıyor. Bu rotalardan en önemlileri arasında gösterilen güzergahların başında Balkan rotası geliyor.

Avrupa’ya ulaşıyor

Narkotik birimlerinin raporlarına göre Balkan rotası, Afganistan’dan başlayarak İran, Türkiye ve Balkan ülkeleri üzerinden orta ve batı Avrupa’ya ulaşıyor. Bu rotanın Afganistan kaynaklı eroin dahil diğer zehir türevlerinin Avrupa’ya kaçakçılığında çok uzun süredir en sık kullanılan güzergah olduğuna dikkat çekilirken, “Türkiye 2020 Uyuşturucu Raporu”nda ise şu bilgiler paylaşılıyor:

“Türk güvenlik güçleri tarafından yapılan eroin yakalamalarının tüm AB ülkelerinde yapılan yakalamalardan daha fazla olduğu yönündeki trend sürmektedir. Eroinin AB’ye girişinde Balkan rotasının hala kilit bir koridor olma özelliğini sürdürdüğü, bu nedenle de Türkiye’nin eroinin AB pazarlarına girişinin önlenmesi adına merkezi bir öneme sahip olduğu Avrupa Uyuşturucu Pazarları Raporu’nda da belirtiliyor.”

Afganistan kaynaklı zehir türevlerinin bir kısmı da Güney rotası diye adlandırılan güzergah üzerinden yapılıyor. Bu rota için, “Güney rotası, Afganistan’dan Körfez ülkeleri ve Doğu Afrika’ya sevkiyat için Pakistan ile kısmen de İran’a ve buradan güney ya da batı Afrika üzerinden Avrupa’ya uzanıyor” deniliyor.

Güney rotasına yöneldi

Güney rotası üzerinden Hindistan ve Güney Asya’daki diğer ülkelere yönelik Avrupa veya Kuzey Amerika hedefli uyuşturucu kaçakçılığının yapıldığı ve alternatif güzergahların da olduğu aktarılırken, küresel eroin ve morfin yakalamalarının yüzde 6’sının Pakistan dışındaki Güney rotası üzerinde bulunan ülkeler tarafından gerçekleştirildiği raporlarda yer alıyor.

Türk güvenlik birimlerinin Balkan rotası üzerinde kurduğu baskının uyuşturucu tacirlerinin faaliyetlerini Güney rotasına yönelttiği belirtilirken, “Türkiye 2020 Uyuşturucu Raporu”nda, “Özellikle, 2018 ve 2019 yılının hemen başında Belçika tarafından Antwerp Limanı’ndan İran orijinli 4.3 ve 1.9  tonluk eroin yakalamaları ve Nisan 2019 döneminde Mısır Donanması tarafından Kızıldeniz’de Avrupa bandıralı bir gemide yakalanan Afganistan orijinli iki ton eroin yakalamalarının bu öngörüyü destekler nitelikte vakalar olduğu düşünülmektedir” bilgisi paylaşılıyor.

Nihai varış noktası

Afganistan kaynaklı uyuşturucunun Avrupa’ya taşınmasında bir diğer önemli rota ise Kuzey rotası olarak bilinen güzergah. Afganistan’ın kuzey sınırlarından Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan’a uzanan Kuzey rotasının nihai varış noktası ise Rusya Federasyonu ve Ukrayna. Bu rota Afganistan kaynaklı eroin ve diğer zehir türevlerinin uyuşturucu pazarlarına ulaştırılması için sıkça tercih edilen güzergahlar arasında bulunuyor. Türk Narkotik ekiplerinin, 2019 yılında Cumhuriyet tarihinin en yüksek eroin miktarını ele geçirmesi ve son dönemde Balkan rotası üzerinde yapılan başarılı çalışmalarından sonra önümüzdeki dönemde Kuzey rotasına yönelik kaçakçılık faaliyetlerinde bir artış olacağı öngörülüyor. Narkotik birimlerinin hazırladıkları son raporda şu ifadelere yer veriliyor: “Orta Asya orijinli Avrupa pazarlarını hedef aldığı raporlanan Beyaz Rusya, Romanya ve Ukrayna’da son yıllarda yapılan yakalamalar ile yine Kuzey rotasından sevkiyatı yapılan ve Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ile Hollanda polisi işbirliğinde gerçekleştirilen çalışmalarda 31 Mayıs 2019 tarihinde Hollanda’da 171 kilo ve 18 Haziran 2019 tarihinde Almanya’da 670 kilo eroin yakalamaları bu öngörüyü destekler nitelikte güncel örnekler olarak gösterilebilir.”

‘Lazkiye limanı önemli nokta’

Doğu ve Güneydoğu’da uzun yıllar görev yapan eski Şırnak Terörle Mücadele Şube Müdürü Hacı Murat Dinçer, sorularımızı yanıtlarken, dünya genelindeki uyuşturucu rotalarının genişlediğine dikkat çekerek, “Klasik Afganistan, İran, Türkiye hattında farklı kollar çıktı. Bir diğer tarafta, yani Latin Amerika’dan dünyaya dağıtılan uyuşturucu rotasında da farklılıklar söz konusu” dedi. Raporlarda oynamayan tek ülkenin Türkiye olduğuna da dikkat çeken Dinçer, “İstanbul’un en çok uyuşturucu tüketilen şehir olduğu iddiası doğru değil. Londra, Paris, New York, Amsterdam varken İstanbul birinci değil. Batılılar, raporlarda gerçek rakamları yansıtmıyorlar” ifadelerini kullandı.

‘Rotaya karışma’

Avrupa’daki yeni rota ve üretimde nereleri öne çıkıyor??

Captagon üretim ve dağıtımında Hollanda, Polonya ba şı çeken ülkeler. Captagon özellikle bu iki ülkeden Avrupa geneline dağıtılıyor. Batı-doğu eksenli dağıtım rotasına Türkiye’nin eklemlendiği söylemi ise doğru değil. Son zamanlarda “Türkiye rotası” denilen güzergahın büyük kısmı aslında Suriye ve özellikle de Lazkiye Limanı.

Simsarlar Suriye’deki bağlantıları nasıl kuruyor? ?

Bugün Meksika’daki bir kartelin lideri, Suriye’deki terör gruplarının elebaşlarına mektup yazarak “Rota ve işleyişe karışma” şeklinde uyarı gönderebiliyor. Kokain ve eroin kaçakçılığında PKK ve DAEŞ’in içinde olduğu yeni bir rota söz konusu. Latin Amerika’dan çıkan zehir, Lazkiye Limanı üzerinden iki koldan hem Avrupa, hem Ortadoğu, hem de Asya’ya dağıtılıyor. Lazkiye Limanı üzerinde durulması gereken önemli bir nokta. Lazkiye, rejim güçlerinin elinde olsa da uyuşturucunun dağıtım noktalarından. Geçmişte suç şebekelerinin ağırlıkta olduğu uyuşturucu piyasası terör örgütlerinin hakimiyetine geçmiş durumda.    

Lazkiye Limanı bu kadar ayyuka çıkmışsa neden uluslararası camia müdahale etmiyor?

Mutlaka uluslararası çalışmalar yapılıyor ancak çoğu zaman muktedir ülkelerin uyuşturucu trafiği konusunda iki taraflı oynadığını düşünürüz. Miraç Ural ve grubunun Esed ile işbirliği içinde hareket ettiğini biliyoruz. Türkiye, olanca gücüyle hem içeride hem dışarı da mücadelesini veriyor. Suriye’nin kuzeyinde petrol rezervlerinin olduğu alan bir yandan da uyuşturucu dağıtımının yapıldığı yerler. İnsanlar, dizilerde Meksikalı kartelleri görüyorlar. Bunlar senaryo değil gerçek. Zehir piyasasını elinde tutan karteller, hükümet kurup, hükümet yıkan kişiler. Suriye’de Meksika pasaportuyla yakalanan kişiler olduğunu duyuyoruz. Meksika kartellerinin bölgeye gelip, gittikleri dillendiriliyor. ABD başta olmak üzere küresel aktörler uyuşturucu parasıyla terör örgütlerini desteklerken, ülkelerde kargaşa ve darbelere zemin hazırlıyorlar.

Terör örgütleri, yabancı istihbarat birimlerindeki oluşumlarla ortak mı çalışıyor?

Dünya değişirken, terör örgütleri de şekil değiştiriyor. Terör örgütleri bizzahiti üretim işine girdiler. Afrika’da Boko Haram ile Kolombiya’daki FARC zehrin taşınmasında işbirliği içinde. PKK’nın, Suriye’de 8-10 bin militanı olduğu biliniyor. Bu militanların yarısı uyuşturucu kullanıyor. Bir hapın fiyatı 10 Euro. PKK’nın militanlarına uyuşturucu temin etmesi gerekiyor. Dünyada en çok uyuşturucu kullanan terör yapılanması PKK’dır ve militanlarının yarıdan fazlası madde bağımlısıdır. ABD’nin Afganistan’a müdahalesi hep ideolojik ve dini çerçevede ele alınıyor. ABD, Afganistan’a girdikten sonra üç birim olan haşhaş ekimi, 11 birime çıktı. Taliban dünya muktedirlerinin etkinliğini, uyuşturucu pazarındaki hakimiyetlerini sürdürmek için koltukta. Avrupa’da Hollanda, Polonya, Litvanya çok ciddi sentetik hap üreten ülkeler.

‘Planları altüst oldu’

Kıbrıs’ın yeni zehir rotası olduğu iddiaları doğru mu?

Son birkaç yıl içinde Kıbrıs rotasını yaratmak isteyen, özellikle Ecstacy ve kokain zehrini, Kıbrıs üzerinden, Avrupa ve Ortadoğu’da pazarlamak isteyen gafiller oldu. Kıbrıs polisi ile koordineli şekilde zehir tacirlerine operasyonlar düzenlendi. Eroin ve kokain kartellerine Kıbrıs rotası önerisini götüren Türkiye’deki bazı suç örgütü liderleridir. Akdeniz politikamız sayesinde bölgede kuş uçurtmuyoruz.

Bugün Mersin’den bir balıkçı kayığı ile Kıbrıs’a geçemezsiniz. Hakimiyetimiz uyuşturucu kaçakçılarının planlarını altüst etti. Güney Amerika’dan gemilere yüklenen kokaini, Cebelitarık’ta küçük tekne ve yatlara aktaran zehir tacirlerinin Kıbrıs üzerinden yapmak istedikleri denemeler boşa çıkartıldı. Şu an için Kafkas, Balkan, Suriye rotaları aktif olarak kullanılan güzergahlar. 

YARIN: Avrupa zehir piyasası PKK’nın elinde