Kimyasal olarak tuz, sodyum klorürdür (NaCl) ve fazla sodyum sağlığa zararlıdır. Çok fazla tuz yediğimizde, vücutta sodyum birikir ve kan basıncında sürekli bir artışa neden olabilir. Bu, kalp hastalığı ve felç riskini artırır.
Tuz atılımının amacı, vücuttaki fazla sodyumdan kurtulmaktır. Ve böylece sağlık riskleri azalır.
Dünya Sağlık Örgütü, günde 5 gramdan fazla tuz tüketilmemesi konusunda uyarıyor. Bu, yaklaşık bir çay kaşığıdır. Böyle bir tuz miktarındaki sodyum 2 ila 2,5 gramdır.
Bu dozu büyük ölçüde aşmak oldukça kolaydır. İstatistiklere göre günde 5 gramdan fazla saf sodyum (veya 15 gr tuz) tüketenlerin oranı, gelişmiş ülkelerde yaklaşık yüzde 30 oalrak öne çıkıyor. Bu miktar, kalp-damar hastalıkları geliştirme ve buna bağlı ölüm riskini keskin bir şekilde artırıyor.
Tuzsuz diyet veya sebze diyeti yapmıyorsanız, şu veya bu şekilde fazla NaCl tüketiyor olabilirsiniz. ketçap, mayonez ve diğer soslar, fast food, sosis ve salam gibi işlenmiş etler, füme etler, konserve yiyecekler, cipsler… Hepsi sodyum kaynaklarıdır.
VÜCUTTA ÇOK FAZLA TUZ OLUP OLMADIĞI NASIL ANLAŞILIR?
Kandaki tuz içeriğini ölçebilecek laboratuvar testleri mevcut değildir. Sodyum için test yaptırabilirsiniz, ancak bu element birçok süreçte önemli bir rol oynadığından, böyle bir test size fazla tuzdan ziyade genel durumunuz ve çeşitli organların performansı hakkında bilgi verecektir.
Ağırlıklı olarak dolaylı göstergelerle çok fazla tuzlu yiyecek yediğinizi varsaymak mümkündür. Vücutta fazla tuz olduğunu gösteren dört ana belirti vardır. Lütfen dikkat; hepsi yalnızca sağlıklıysanız ve kronik hastalığınız yoksa gösterge niteliğindedir.
– Sık sık susarsınız.
– Düzenli olarak hafif şişlikleriniz olur. Örneğin, ayak bileklerinin etrafındaki parmaklar ya da ayaklar veya yüz şişer.
– Sebzeler, ekmekler, tahıllar ve diğer yaygın yiyecekler size tatsız görünür ve onlara tuz atmak istersiniz.
– Tansiyonunuz yükselir.
VÜCUTTAN FAZLA TUZ NASIL ATILIR?
En bariz seçenek şu gibi görünüyor: Bol su için. Sıvı, sodyumu sulandıracak ve böbreklerden dışarı atacaktır. Ama aslında, bu yöntem tartışmalıdır. Vücudumuz su miktarını ve sodyum seviyesini dengeleyecek şekilde tasarlanmıştır. Vücut sıvılarında, yaklaşık olarak aynı miktarda sodyum her zaman çözülür, bu göstergeye ozmolarite denir.
Bir kişinin sağlıklı kalması için ozmolaritenin belirli, oldukça dar bir aralıkta olması gerekir. Bu nedenle, su içtiğinizde ve nem miktarı arttığında, vücut konsantrasyonunu korumak için elbette sodyum tutmaya başlar. Ek olarak, tüm bunlar birlikte kan hacminde bir artışa, kan basıncında bir artışa ve kalp ve kan damarları üzerinde ek strese yol açar.
Genel olarak, fazla tuzdan kurtulmak için bir anda aşırı su tüketmek en iyi yöntem değildir. Çözüm için çok daha etkili ve bilimsel olarak kanıtlanmış yollar var:
İyice Terleyin
Buradaki anahtar; sağlıklı terlemektir. Sodyum, diğer elektrolitler gibi, yani potasyum ve klor gibi, buharlaşan suyla birlikte vücudu terk edebilir. Ancak çok fazla terlemediğiniz sürece terden çok az sodyum atabilirsiniz. Belli bir aşamada terleme hızı arttığında vücut artık tüm sodyumu terle dışarı atabilir.
Ne kadar çok terlerseniz, vücuttan o kadar fazla sodyum atılır.
Susuz Kalmayın
Aktif olarak terliyorsanız, vücuttaki sıvı miktarını geri kazanmanız gerekir. En azından terletecek ve tuzu çıkaracak sıvının yerine konulması lazım. Ayrıca, çok fazla sıvı kaybederseniz ve tekrar geri almazsanız, dehidrasyon ve buna bağlı olarak birçok sağlık riski altına girersiniz.
Aşırı sıvı kaybı durumunda hipernatremi ortaya çıkabilir. Bu, kandaki sodyum seviyesinin keskin bir şekilde yükseldiği tehlikeli bir durumun adıdır. Vücut ozmolariteyi normal aralıkta tutmak için yeterli sıvıya sahip değildir. Bu nedenle gün içinde ne kadar su içtiğinizi takip edin. Ortalama olarak uzmanlar, erkeklerin günde en az 3 litre, kadınların ise en az 2,2 litre su tüketmesini öneriyor.
Gerekli sıvı çeşitli kaynaklardan elde edilebilir: Kompostolar, meyve suları, çay… Karbonhidrat ve elektrolit içerdikleri için genellikle şiddetli egzersiz yapan kişiler için spor içecekleri önerilir. Ancak amacınız fazla tuzdan kurtulmaksa, bu tür içecekleri tüketmemek daha iyidir. Birçoğunda, diğer elektrolitlere ek olarak, büyük dozlarda sodyum bulunur.
Potasyum Açısından Zengin Yiyecekler Yiyin
Potasyum, sodyumun vücuttan atılmasına yardımcı olur. Daha fazla potasyum, daha az sodyum demektir ve bunun tersi de geçerlidir. İnsan vücudunun hücrelerinde sanal bir sodyum-potasyum pompaları vardır. Potasyumu hücrelere pompalarlar ve aynı zamanda fazla sodyumu onlardan uzaklaştırırlar, böylece dışarıdaki konsantrasyonu her zaman daha yüksek olur. Bu, böbreklerin kanı normal şekilde filtreleyebilmesi için gereklidir.
Daha fazla potasyum varsa, pompa daha aktif çalışır, bu da kandaki sodyum konsantrasyonunun daha hızlı yükseldiği anlamına gelir. Belli bir seviyeye ulaştığı anda baskı mekanizması devreye girer: Natriürez. Bu karmaşık terim tam anlamıyla şu şekilde tercüme edilebilir: Sodyumun yüksek basınç kullanılarak idrarda atılması.
Genel anlamda, natriürez süreci şöyle görünür. Fazla sodyum kalbi uyarır ve kanı daha büyük bir güçle itmeye başlar. Kan basıncı yükselir. Bu böbrekleri etkiler ve idrarda fazla sodyum atılımına yol açar. Denge tekrar sağlandığında, basınç normale döner.
Bu nedenle, vücudun fazla sodyumu daha kolay atmasına yardımcı olmak için uzmanlar, potasyum açısından zengin besinlerin tüketimini önermektedir.
Potasyum açısından zengin yiyecekler arasında muz, avokado, patates, ıspanak gibi kıoyu yeşil yapraklılar, mantarlar, bezelye, domates, turunçgiller, erik, kayısı ve bunların suyu, kuru üzüm, hurma, süt, yoğurt ve ton balığı bulunur.
Maydanozu Deneyin
Maydanoz, vücudu bir bütün olarak temizlemek için harika bir yardımcıdır. Böbrekleri temizler ve idrar yoluyla toksinlerin atılmasını uyarır. Vücuttaki fazla tuzu ve diğer zararlı maddeleri uzaklaştırmak için kanı süzer.
Maydanozun böbrekleri temizlemek için tüm özelliklerini almak için, bir avuç maydanoz kullanarak bir çay hazırlamak en iyisidir. Bir demet yıkayıp parçalara ayırın, bir litre suda 10 dakika kaynatın. Hazır olduktan sonra dinlenmeye bırakın ve tercihen aç karnına tüketin. Küçük tedaviyi tamamlamak için o gün boyunca bir litre maydanoz suyunu için.
