İstanbul Silivri’de rüzgar enerji santrali bölgesinde biyoçeşitliliği izleme ve raporlama çalışmaları kapsamında görev yapan biyologlar Dr. Muhsin Çoğal ve uzman Nigar Albağ Mutlu, bu yılki çalışmalarda nesli tehlike altındaki bir tür olan şah kartallara ait üç yuvayı izliyordu. Önceki gün Fenerköy Mahallesi’ndeki yaşlı bir kavak ağacında bulunan yuvadaki yavrulardan binin çalındığı tespit edildi.
DKMP VE JANDARMAYA BİLDİRİLDİ
Silivri’de tehlike altında olan şah kartalların yuva bölgelerini kontrol eden Dr. Muhsin Çoğal ve Nigar Albağ Mutlu, yavrunun yuvadan alındığını tespit etti. Ağaçta yuvanın altında dağcıların tırmanmada kullandığı iplerin ucuna takılan kanca olan karabina ve ip bulan araştırmacılar yuvanın da bozulduğunu görünce Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) ve bölgedeki jandarma ekiplerine bildirdi. Ekipler tarafından tutanak tutulan olayla ilgili soruşturma ve yavruyu yuvadan çalan kişilerle ilgili arama çalışmaları başlatıldı.
SATILMAK İÇİN ÇALINDIĞI DÜŞÜNÜLÜYOR
Henüz yuvadan uçamayan kartal yavrusunun yurt içi veya yurt dışına satılmak için yuvadan alındığını düşündüklerini belirten biyologlar, yuva bölgesindeki muhtarlar, yuvanın bulunduğu tarla sahibi, jandarma ve DKMP’ın iş birliğiyle yaban hayvanı kaçaklığı yapan kişilerin en kısa sürede yakalanması ve cezalandırılmasını beklediklerini açıkladı. Bölgede geçen yıllarda 5 yuva varken, 2’sinin ağaçlarının kesilmesi nedeniyle bölgeyi terk ettiklerini anlatan uzman biyologlar, yavrunun alındığı yuvanın altında dağcıların kullandığı malzemeler bulduklarını ve muhtemelen profesyonel, bilinçli bir ekip tarafından yavrunun çalındığını düşündüklerini kaydetti.
‘BÖLGE İNSANINA BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR’
Şah kartalların korunması için kartalların yaşadığı bölgedeki insanlara da çok fazla görev düştüğüne işaret eden Dr. Muhsin Çoğal, şöyle konuştu:
“Yaban hayvanı kaçaklığı yapan kişilerin görülmesi durumunda zaman kaybetmeden jandarma ve DKMP ekiplerine haber verilmesi, yavru ve yumurta kaçakçılığının önüne geçilebilmesi için büyük önem taşıyor. Yabani hayvan kaçakçılığının önlenmesi için gümrük müdürlüklerinin bilgilendirildiği, sosyal medyadaki yasal olmayan yaban hayvanı satışlarının da dikkatle incelendiği ve birçok yaban hayvanının satışı yapılırken yakalandığı biliniyor.”
TÜRKİYE’DE 130 İLA 300 ÇİFT ARASI
Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) ve Birdlife verilerine göre şah kartalların Avrupa’da en fazla 2 bin çift, Türkiye’de ise 130 ile 300 çift kaldığının tahmin edildiğini anlatan Nigar Albağ Mutlu, “Nesli en tehlike altındaki şah kartallar, küresel ölçekte korunma altında. Türkiye’de özellikle Trakya bölgesi, Bolu ve Eskişehir’de görülen ve üreyen şah kartalların sayıları insan kaynaklı nedenlerden dolayı hızla azalıyor. Bu tehditlerden birisi de yumurta ve yavru kaçakçılığı. Ulusal ölçekte de korunan ve tür eylem planı yapılan şah kartalların yumurta ve yavrularının yuvadan alınması kesinlikle yasak” dedi.
‘ŞAH KARTALLAR ÇİFTÇİ DOSTU’
Şah kartalların çiftçi dostu olduğuna da işaret eden biyologlar, şu bilgileri verdi:
“Tarladaki kemirgen ve yılanları avlayan şah kartallar kemirgen ve sürüngen sayılarını dengede tutmada yardımcı oluyor. Şah kartallar yuvalarını yaşlı kavak, söğüt, meşe ve ibreli ağaçlara yapıyor. Uygun ağaç bulamayan şah kartallar yuva yapmak için yüksek gerilim hatlarının geçtiği direklere yöneliyor. Ve bu direk ve teller yavrunun ve erişkinlerin hayatta kalma başarısını azaltabiliyor. Bu yüzden yaşlı ağaçlar çok önemli ve yuvanın olduğu yaşlı ağaçların kesilmemesi gerekiyor. Türkiye’de DKMP ve sivil toplum kuruluşları tarafından verici takılıp takibi yapılan genç şah kartalların göç yolları, dağılım alanları ve tehditleri araştırılıyor. Tehditlerin en başında yalıtımı yapılmamış elektrik telleri, zehirleme, yumurta ve yavru kaçaklığı, ateşli silahla yaralama, araç çarpması ve yuvanın olduğu ağaçların kesilmesi geliyor. Yapılan koruma ve bilinçlendirme çalışmaları sonucunda şah kartalı tehdit eden bu faktörleri en aza indirgemek hedefleniyor.”
