Sarımsağın en yakın akrabaları farklı soğan türleri, biraz daha uzak olanlar ise nergis ve kardelen gibi soğanlı çiçeklerdir. Her iklimde kolaylıkla yetiştirilebilen zahmetsiz bir bitkidir.
Sarımsak tüm dünyada oldukça popülerdir ve birçok ulusal mutfakta önemli bir yere sahiptir. Sarımsağın faydalı özellikleri antik çağlardan beri bilinmektedir.
Sarımsağın besin değeri (100 gr başına):
Karbonhidrat: 33 gr
Yağ: 0 gr
Diyet lifi: 2 gr
Protein: 6 gr
Vitaminler ve mineraller (günlük değerin yüzdesi):
E Vitamini: 0.1 g (yüzde 1)
K Vitamini: 1.7 mg (yüzde 1)
Kolin: 23.2 mg (yüzde 4)
B6 Vitamini 1,2 mg (yüzde 95)
C Vitamini: 31,2 mg (yüzde 35)
Kalsiyum: 181 mg (yüzde 18)
Magnezyum: 25 mg (yüzde 7)
Fosfor: 153 mg (yüzde 20)
Demir: 1.7 mg (yüzde 8)
Manganez: 1.67 mg (yüzde 80)
Bakır: 300 mcg (yüzde 30)
SARIMSAĞIN FAYDALARI
Sarımsak birçok faydalı özelliğe sahiptir: Bağışıklık sistemini güçlendirir, soğuk algınlığı ile savaşmaya yardımcı olur, kardiyovasküler sistemi korur ve bakterileri öldürür.
İşte sarımsağın 5 faydası:
Bakterilerle Savaşmaya Yardımcı Olur
Sarımsağın ana etken maddesi ona özel bir koku veren allisindir. Bu, insanlığın kullanmaya başladığı ilk antibiyotiklerden biridir. Dizanteriye neden olan gram pozitif ve gram negatif bakterileri, staphylococcus aureus’u, mantarları ve amip gibi parazitleri etkili bir şekilde öldürdüğü gösterilmiştir. Antibiyotiklerin icadından önce bile taze sarımsak solunmasının tüberkülozu iyileştirdiği durumlar vardır. Allisin, çoklu ilaca dirençli patojenlere karşı bile çalışır.
Aynı zamanda allisin, gazlı ortamda yayılan uçucu bir bileşiktir. Bu nedenle, etkilenen bölgeye sarımsak uygulanmasına gerek yoktur. Mide dahil olmak üzere nefesle solunum yollarına ve akciğerlere girer.
Sarımsak allisin’in kendisini içermez, ancak çiğneme, dilimleme veya öğütme gibi mekanik etki altında allisin’e dönüşen öncülünü içerir. Çok kararsız bir maddedir ve hızla buharlaşır veya parçalanır. 23 derecelik bir sıcaklıkta, 16 saat içinde ve 80°C’nin üzerinde pişirirken neredeyse anında kaybolur.
Bu nedenle, antibakteriyel bir etki elde etmek için sarımsak taze yenilmelidir. Sarımsakta allisin olup olmadığını anlamanın en kesin yolu onu koklamaktır. Aroma zayıfsa, faydalar çok daha az olacaktır.
Kolesterol Seviyelerini Düşürür
Sarımsak, toplam kolesterol üretimini yavaşlatır ve kötü kolesterol emilimini uyarır, böylece ateroskleroz ve hipertansiyon riskini azaltır. 4 yıllık bir çalışma, günde 900 mg sarımsak tozu alan kişilerin iyi kolesterolde yüzde 8’lik bir artış, kötü kolesterolde yüzde 4’lük bir düşüş ve tansiyonda yüzde 7’lik bir düşüş yaşadığını göstermiştir.
Soğuk Algınlığı ile Savaşmaya Yardımcı Olur
Allisin’in bir başka özelliği de solunum yolu hastalıklarına karşı etkili olmasıdır. Büyük bir araştırma, günlük sarımsak takviyesi almanın soğuk algınlığı riskini yüzde 63 oranında azalttığını buldu. Soğuk algınlığı semptomlarının ortalama süresi de sarımsak alımıyla yüzde 70 oranında azaldı.
Başka bir deney, günde 2.5 gram sarımsak tüketiminin soğuk algınlığı veya grip günlerinin sayısını yüzde 61 oranında azalttığını gösterdi.
Safra Taşı Hastalığı Riskini Azaltır
Sarımsakta bulunan bir grup madde safrayı inceltir ve safra taşı oluşumunu engeller. Çoğu zaman, safra taşı hastalığı, diyetteki çok fazla yağ nedeniyle gelişir. Bu, yüksek yağlı yiyeceklerle birlikte sarımsak tüketmenin daha önemli olduğunu gösteriyor.
Karaciğeri Korur
Araştırmalar, sarımsakta bulunan maddelerin, ilaçların metabolizması için gerekli olan karaciğer enzimlerinin üretimini arttırdığını göstermiştir. Sarımsağın karaciğeri ilaç toksinlerinden ve ağır metallerden koruduğu da gösterilmiştir.
SARIMSAK NASIL HIZLI BİR ŞEKİLDE SOYULUR?
Bir veya daha fazla diş temizlemeniz gerekiyorsa, bunu bir bıçakla yapmak daha iyidir. Sarımsak kuruysa, bıçağın kenarını gövdeye bastırabilirsiniz ve sarımsak dişleri ondan düşer. Daha sonra soyacağınız sarımsağa bir bıçakla bastırırsanız, kabuk patlar ve temizlenmesi çok daha kolay olur.
Aynı anda birkaç baş sarımsağı soymanız gerekiyorsa, bunu mekanik olarak yapabilirsiniz. Onları dişlere ayırın, bir kavanoz veya tencereye koyun ve kapağı kapatın. Ardından kabı birkaç saniye kuvvetlice sallayın, sarımsakların çoğu kendiliğinden soyulacaktır. Soyulmuş sarımsakları çıkarın ve kalanları sallamaya devam edin.
Bu olgun, iyi kurutulmuş sarımsak ile iyi çalışır. Bitki tazeyse, dip dişlerini kesebilir ve 10-15 dakika suya batırabilirsiniz. Bundan sonra onları temizlemek çok daha kolay olacak, kabuk uzaklaşacaktır.
YAN ETKİLERE DİKKAT EDİN
Gastrit, mide ve duodenum ülserleri, gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) gibi gastrointestinal sistem hastalıkları sarımsak tüketimiyle tetiklenebilir. Bireysel hoşgörüsüzlükler ve alerjik reaksiyonlar da mümkündür.
Özellikle safra kesesi ve kanallarındaki taşlar için sarımsakları aşırı kullanmak yanlıştır. Bu konuda bir gastroenteroloğa danışmak daha iyidir; olası yararları ve riskleri yeterince değerlendirebilecektir.
Çok miktarda sarımsak, kan sulandırıcı kullanan kişilerde kanama riskini artırabilir. Bu durumda sarımsaklı gıda katkı maddeleri konusunda çok dikkatli olmanız gerekir.